10 Liranın Sırrı (sHx'e cevap)

10 Lira çok merak edilen bir madenimizdir. Bu madeniyi cocukluğumuzda abilerimiz bize patrik diye anlatırdı tabi biz bilmezdik...

Bakın blogumuzu takip eden "sHx" mahlasını kullanan okuyucumuzun yorumunu sizlerle paylaşıyorum.. Tabi peşinden benim yorumum gelecek..

"1980'li yillarda 10 Lira nominal degerinde madeni paralar tedavule girmisti. Ilk yillarda bu paranin ustunde Mustafa Kemal'in Kocatepe'deki belden yukari bir imaji vardi. Sonraki yillarda bu, M. Kemal'in portresi ile degistirildi.

Ancak cok iyi hatirliyorum ki 'Kocatepeli' 10 Lira'ya basasagi dikkatle bakildiginda M.Kemal'in alt govdesi olmasi gereken bolum kime ait oldugu mechul antik bir portreye benziyordu. Vakti zamaninda bunu bana gosteren cocukluk arkadasim "Bak ustunde Ermeni Patriginin resmi var" demisti. Sanirsam portrenin ne Ermeniler ve ne de Ermeni Patrigiyle alakasi vardi amma velakin askerlerin TC'yi yonettigi bir donemde yasiyorduk.Ben yillar boyunca her Kocatepeli 10 Lira elime gectiginde basasagi cevirir ve hayretler icerisinde bu subliminal "Ermeni propagandasina" bakardim. Ve hala merak ederim acaba bu portre bilincli kazilmis bir imaj mi, yoksa tamamen bir tesaduf mu diye.Bazi noktalar bana o 'gizli portrenin' tesaduf eseri olmadigini soyluyor.

Soyle:

1- Daha o zamandan Kocatepeli iki adet 10 Lirayi yanyana koymus ve uzun sure bakmistim. Farkli baskilara benziyorlardi. Birinde "Ermeni patrigi" portresini gormek kolay iken, digerinde bu bayagi zordu. Bir degisiklik yapilmisti imajda ancak bu degisiklik hangi yila ait hatirlamiyorum.

2- M. Kemal'in o meshur Kocatepe imaji (daha onceleri tam boyda 2.5 Lira madeni paralarda kullanilmisti) 1984 yilindan itibaren bir portre ile degistirildi.

3- Mucevher ve el sanatinda Ermeni ve Yahudilerin uzun bir gelenegi mevcuttur ve bildigim kadariyla TC doneminde madeni para ve banknotlarin sekillenmesinde buyuk emekleri gecmistir."

Sayın sHx;

Paralar yüzyıllardır üzerlerinde bir mesaj taşımışlardır. Bunlar bazen meşru iktidar sahibinin isteği ile olurken bazende gizli emellerini gerçekleştirmek isteyen diğer gayrimeşru iktidar sahiplerince yapılmıştır.

Mesela Osmanlı Devleti'nde padişah, padişah olduğunu paraya tuğrasını bastırarak duyururdu. Çünkü para ülkenin enuzak köşesine kadar gidiyordu. Eski zamanlara ait bir paraya bakarsanız üzerindeki işaretlerden o ülkenin; hükümdarını, kullandığı alfabeyi, halkın refah seviyesini, dinini vb. özelliklerini anlayabilirsiniz.

Ayrıca bu gün bile kullanılan A.B.D. 1 Dolar'ında(banknotta) "herşeyi gören göz" ikonu vardır. Sorsanız A.B.D. masonik biriktidar olduğunu inkar eder ancak bu herhangibir güç tarafından oparanın üzerine yerleştirilmiş ve halen orada durmasını sağlamaktadır.

Aynı 1 dolar'da ve çoğu A.B.D. parasında "in god we trust" yazısı dikkat çeker. Böyle bir söylem teokratik iktidarların paralarında bile yoktur. Aynı parada hem masonik hemde dini bir sembol...

Şimdi 10 Liraya gelelim. Dediğiniz gibi bir propoganda muhtemel. Bahsetmiş olduğunuz "Ata Kocatepede" madenisine "Sigara içen Ata" diyenlerde vardır, çünkü o dönemde sigara 10 Liradır . "Ters çevir patrik" diyenlerde vardır.

Sizinde söylediğiniz gibi bu "Ata Kocatepede" ikonu 1960-1980 yılları arasında tam boy olarak 2½ Liralarda kullanılmıştır. Tam bu para tedavülden kalkınca 1981 yılında 10 liraya bu ikonu bel üstü basmak Ata'ya olan bir vefamıdır. Veya niye sadece bel üstüdür? İki parayı üst üste koyunca 10 lira daha küçük olduğu için Ata'nın boyutu nerdeyse aynı ama Kocatepe figürü yok o savaştaki çaresizlik verilememiş. Daha da komiği "sigara içen Ata" figürü verilmiş üstelik sigara 10 Lira iken.. Bence bu patrik benzetmesinden daha da trajikomik..